همه چیز درباره اهمیت ضد آفتاب؛ راهنمای کامل مراقبت از پوست در برابر آفتاب

بخش ماوراء بنفش نور خورشید که به عنوان UV شناخته می‌شود، عوارضی روی پوست دارد که باید با استفاده از محصولات آرایشی و بهداشتی از بروز آنها جلوگیری کرد. برای همین در این مقاله از مجله سبک زندگی قصد داریم درباره اهمیت ضد آفتاب که از اصلی‌ترین راه‌های جلوگیری از بروز عوارض در معرض مستقیم نور خورشید است، صحبت کنیم. با ما تا پایان مطلب همراه باشید تا همه سوالاتتان در این باره پاسخ داده شود.

مضرات آفتاب برای پوست و اهمیت ضد آفتاب

بخش طیف ماوراء بنفش نور خورشید یعنی UV، به سه نوع UVA، UVB و UVC تقسیم می‌شود. اشعه ماوراء بنفش از نوع A دارای طول موجی بلند، ولی قدرت نفوذ بالایی است. این اشعه به لایه میانی پوست که نفوذ کرده و باعث آسیب به کلاژن و الاستین می‌شود. از عوارض این اشعه پیری زودرس و لک‌های پوستی ماندگار است. اشعه ماوراء بنفش از نوع B طول موج کوتاه‌ترین نسبت به نوع A داشته و لایه سطحی پوست را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

آفتاب‌سوختگی، قرمزی و التهاب پوست از مهم‌ترین عوارض این اشعه بوده و اگر به خوبی از پوست در برابر آن محافظت نشود، باعث بروز سرطان پوست می‌شود. اشعه ماوراء بنفش از نوع C به خاطر طول موج بسیار کوتاهی که دارد جذب اتمسفر شده و به زمین نمی‌رسد. از آنجایی که اشعه ماوراء بنفش از نوع B حتی از ابر و شیشه هم عبور می‌کند، باید از پوست در برابر آن حتی در پاییز و زمستان هم محافظت کرد. برای همین علاوه بر بهار و تابستان، لازم است که در پاییز و زمستان هم از ضدآفتاب استفاده کنید. در ادامه بیشتر درباره اهمیت ضد آفتاب و استفاده مداوم از آن توضیح خواهیم داد.

چرا استفاده از ضد آفتاب مهم است؟

به طور کلی هر محصولی که باعث جذب یا بازتاب اشعه فرابنش نور خورشید از پوست شود، ضد آفتاب نامیده می‌شود. اهمیت ضد آفتاب و استفاده مداوم از این نوع محصول در روتین پوستی زمانی مشخص می‌شود که از مزیت‌هایی مثل جلوگیری از پیری زودرس، کاهش احتمال ابتلا به سرطان پوست، پیشگیری از بروز لک و به طور کلی حفظ سلامت پوست مطلع می‌شویم.

جلوگیری از پیری زودرس پوست

از مهم‌ترین دلایل اهمیت ضد آفتاب خاصیت آن در جلوگیری از پیری زودرس پوست است. قرارگیری در معرض نور آفتاب در بخش ماوراء بنفش باعث آسیب به کلاژن پوست می‌شود. ضدآفتاب با ایجاد یک لایه روی پوست مانع نفوذ اشعه به بخش میانی که جایگاه کلاژن است شده و مانع بروز چین و چروک و درنتیجه پیری پوست می‌شود.

کاهش احتمال سرطان پوست

با اینکه بخش A طیف ماوراء بنفش نور خورشید 5 درصد کل نور رسیده به زمین را تشکیل می‌دهد، اما به خاطر انرژی زیادی که دارد باعث ایجاد سرطان پوست می‌شود. برای همین با زدن ضدآفتاب مناسب باید احتمال بروز سرطان پوست که عامل آن همین 5 درصد نور خورشید است را کاهش داد.

پیشگیری از لک‌ها و کک‌ومک

وقتی پوست برای مدتی طولانی در معرض نور خورشید قرار گیرد، مستعد بروز لک و کک‌ومک می‌شود. برای همین اهمیت ضد آفتاب در اینجا مشخص می‌شود که می‌توان با استفاده از خاصیت پوششی که دارد از بروز لک و کک‌ومک جلوگیری کرد. توجه داشته باشید که این لک و کک‌ومک‌ها که بر اثر نفوذ اشعه خورشید به پوست ایجاد می‌شود بسیار ماندگار هستند؛ پس بهتر است پیشگیری کرد تا درمان.

حفظ سلامت و شفافیت پوست

در نهایت آخرین فایده استفاده مداوم و اهمیت ضد آفتاب، حفظ سلامت و شفافیت پوست است. پوست کسانی که مدت زمان زیادی در معرض مستقیم نور خورشید قرار می‌گیرند شفافیت و درخشندگی خود را از دست می‌دهد. همچنین ظاهر ناسالم از مضرات نور خورشید است. استفاده از ضدآفتاب مانع ایجاد چنین عوارضی می‌شود.

چه زمانی باید از ضد آفتاب استفاده کنیم؟

برای اینکه بهتر اهمیت ضد آفتاب را متوجه شوید، باید بگوییم که استفاده از این محصول در هر زمانی به جز شب‌ها واجب است. اگر به روتین مراقبت از پوست در خانه پایبند باشید، چه تابستان باشد چه زمستان، چه یک روز آفتابی لب ساحل باشد چه روزی ابری، باید از ضدآفتاب استفاده کنید تا از عوارض آن در امام بمانید.

تابستان و زمستان

اشعه ماوراء بنفش نور خورشید که عامل مشکلات پوستی است، از شیشه و حتی ابر هم عبور می‌کند. برای همین فرقی ندارد که تابستان باشد یا زمستان. نور خورشید بدون توجه به اینکه در روزهای گرم تابستان باشید یا سرمای زمستان به استخوانتان نفوذ کرده باشد، به پوست شما می‌رسد و به آن نفوذ می‌کند. به همین دلیل در همه فصول باید از ضد آفتاب استفاده کنید تا از این مشکلات در امان بمانید.

روزهای ابری

بسیاری از افراد فکر می‌کنند در روزهای ابری نیازی به استفاده از ضدآفتاب ندارند. اما این تصور غلطی است. فرقی ندارد چند لایه ابر در آسمان باشد. اشعه ماوراء بنفش از آنها عبور کرده و تاثیر خودش را روی پوست شما می‌گذارد. برای همین در روزهای ابری نیز باید از ضدآفتاب استفاده کنید.

محیط داخل خانه

شاید برای شما عجیب باشد اگر بشنوید که زدن ضدآفتاب حتی وقتی در خانه هستید نیز توصیه می‌شود، اما تعجب نکنید.  اشعه ماوراء بنفش از پنجره هم عبور می‌کند. به جز این، دستگاه‌های تصویری و صوتی که در خانه دارید نیز اشعه ماوراء بنفش تولید می‌کنند. پس بهتر است زدن ضدآفتاب وقتی در خانه هستید را هم جدی بگیرید.

چه نوع ضد آفتابی مناسب است؟

به طور کلی ضدآفتاب‌ها براساس عملکری که دارند به دو نوع فیزیکی (مینرال) و شیمیایی تقسیم می‌شوند. هر کدام از این انواع ضدآفتاب ویژگی‌ها و مزایای خود را دارند. برای اینکه بیشتر با اهمیت ضد آفتاب آشنا شویم، ابتدا تفاوت این دو نوع ضدآفتاب را بررسی می‌کنیم و سپس به تناسب هر کدام با نوع پوست می‌پردازیم.

ضد آفتاب فیزیکی و شیمیایی

ضد آفتاب‌های فیزیکی یا مینرال با استفاده از ترکیبات معدنی مثل زینک اکساید و تیتانیوم دی اکساید که در فرمولاسیون آنها به کار رفته است، باعث پراکنده شدن بخش UV طیف نور از روی پوست شده و به این روش از آن محافظت می‌کنند. اما ضدآفتاب‌های شیمیایی کار محافظت از پوست را با جذب اشعه ماوراء بنفش انجام می‌دهند. به طور خلاصه تفاوت این دو نوع ضدآفتاب در این است که نوع مینرال برای پوست‌های حساس مناسب است و نوع شیمیایی مناسب پوست‌های عادی و مختلط است. برای آشنایی بیشتر تفاوت ضد آفتاب مینرال و فیزیکال را مطالعه کنید.

انتخاب ضد آفتاب بر اساس نوع پوست

بسیار از افراد هنگام انتخاب ضد آفتاب این سوال را از خود می‌پرسند که ضد آفتاب رنگی بهتره یا بی رنگ؟ تفاوت اصلی میان این دو در ترکیبات آنهاست. در ترکیبات ضدآفتاب رنگی از رنگدانه‌هایی مثل اکسید آهن استفاده می‌شود. برای همین علاوه بر محافظت از پوست، قابلیت پوشش‌دهی هم دارند.

به طور خلاصه براساس نوع پوستتان (خشک، چرب یا مختلط) بهتر است از ضدآفتاب‌های زیر استفاده کنید:

پوست چرب: بهتر است ضدآفتاب انتخابی شما از نوع مینرال و غیر رنگی باشد.

پوست خشک: برای محافظت از پوست خشک، ضدآفتاب‌های بی رنگ و شیمیایی مناسب‌تر است.

پوست مختلط: همه نوع ضدآفتابی را می‌توانید استفاده کنید.

نکته آخر هم اینکه اگر پوست شما نیاز به پوشش هم دارد (برای مثال پوشاندن لکه‌ها و مشکلات پوستی ضد آفتاب رنگی انتخاب بهتریست.

SPF مناسب برای استفاده روزانه

SPF مخفف عبارت Sun Protection Factor به معنای فاکتور محافظت از پوست است. هر چه این عدد بالاتر باشد، نشان دهنده قدرت بیشتر ضدآفتاب در دفع و جذب اشعه مضر نور خورشید است. در کل ضدآفتاب مناسب برای استفاده روزانه باید SPF بالای 30 داشته باشد. با این حال اگر در مناطق گرمسیر و آفتابی زندگی می‌کنید، بهتر است ضدآفتاب شما SPF بالای 50 داشته باشد.

نحوه صحیح استفاده از ضدآفتاب

استفاده از ضدآفتاب اصولی دارد. اینکه باید چه مقدار از آن در طول روز استفاده شود، هر چند ساعت یکبار تمدید شود و کدام اشتباهات در استفاده از این محصول رایج است از مهم‌ترین نکات مرتبط با استفاده از ضدآفتاب است. برای مثال هنگام انتخاب ضدآفتاب، نه تنها عامل SPF مهم است، بلکه مینرال یا فیزیکال بودن یا نحوه پوشش (رنگی یا بی‌رنگ) آن نیز نقش مهمی دارد.

چه مقدار ضد آفتاب باید استفاده کرد؟

به طور کلی اگر قصد دارید از ضدآفتاب برای پوشاندن صورت و گردنتان استفاده کنید، بهتر است روزی 2.5 بند انگشت از آن را مصرف کنید. همچنین اگر قصد دارید کل بدنتان را بپوشانید، لازم است یک تیوب کامل آن را مصرف کنید.

ضد آفتاب هر چند ساعت یک‌بار باید تمدید شود؟

بسته به شرایط آب‌وهوایی و فصل سال، مدت زمان تمدید ضدآفتاب متفاوت است. این مدت زمان به طور میانگین برابر 2 تا 4 ساعت یک بار تعریف شده است، اما اگر زیر نور شدید آفتاب هستید، آن را به یک ساعت یکبار کاهش دهید. همچنین اگر مجبور شدید صورتتان را بشویید، بلافاصله ضدآفتاب بزنید.

اشتباهات رایج در مصرف ضدآفتاب

امروزه اهمیت ضد آفتاب بیشتر از پیش شناخته شده است. برای همین بسیاری از متخصصان توصیه می‌کنند که در مصرف آن خساست به خرج ندهید، هنگام مالیدن ضدآفتاب روی پوست صورت، جاهای حساس مثل پشت پلک و بالای لب‌ها را فراموش نکنید، به طور منظم از آن استفاده کنید و فراموش نکنید که محصول خریداری شده ساخته شده یک برند معتبر و سازگار با پوستتان باشد.

جمع بندی

در این مقاله سعی کردیم دلایل اهمیت ضد آفتاب را بررسی کنیم. فهمیدیم که استفاده منظم از این محصول مانع بروز سرطان پوست، پیری، بروز لک و از دست رفتن شفافیت پوست می‌شود. همچنین انواع آن را بررسی کردیم و گفتیم که اصول استفاده از آن کدام است. در پایان یادتان نرود که ضدآفتاب خود را از یک برند معتبر خریداری کرده و به طور منظم از آن استفاده کنید.

سوالات متداول

آیا استفاده از ضد آفتاب در خانه لازم است؟

بله. به خاطر اینکه بخش ماوراء بنفش نور خورشید قابلیت عبور از پنجره را دارد. همچنین دستگاه‌های صوتی و تصویری امروزی هر لحظه در حال تولید اشعه ماوراء بنفش هستند و برای همین باید در برابر آن از این اشعه محافظت کرد.

ضد آفتاب برای کودکان از چه سنی مناسب است؟

بنا به توصیه متخصصان، لازم است از 6 ماهگی به بعد، برای کودکان از ضد آفتاب استفاده شود.

آیا ضد آفتاب باعث جوش می‌شود؟

بسته به نوع پوستتان، ممکن است ضدآفتاب باعث بروز جوش شود. اگر پوستی چرب دارید، سعی کنید از ضدآفتابی استفاده کنید که کومدون‌زا نباشد. یعنی باعث مسدود شدن منافذ پوستی نشود.

اهمیت ضد آفتاب در پوست چیست؟

استفاده مدوام از ضد آفتاب از پیری زودرس، چین و چروک و لک و تیرگی پوست جلوگیری می‌کند.